|
Witam
Osteopenia to ubytek masy kostnej będący często spotykaną zmorą kobiet w okresie perimenopauzalnym i postmenopauzalnym. Ale jak się okazuje zmiany rozpoczynać się mogą już wcześniej, bo w wieku ok 30 lat. Jakie są najczęstsze przyczyny osteopenii. Oczywiście spadek poziomu hormonów estrogennych tj estradiol chroniących układ kostny, w okresie perimenopauzalnym. Ale jak się okazuje to nie jedyna przyczyna. Do pozostałych przyczyn należą brak ruchu, zła dieta, palenie papierosów, picie alkoholu, odchudzanie się, anoreksja, przyjmowanie kortykosteroidów jak np prednizon w zapaleniu reumatoidalnym stawów czy astmie i inne.
Osteopenia dotyczy przede wszystkim miejsc newralgicznych jak np kość biodrowa (os ilium), kręgosłup (columna vertebralis), kość ramienna (os humer) oraz kości nadgarstka (ossa carpi).
W pewnym wieku przy uwzględnieniu przynajmniej dwóch z wyżej przedstawionych czynników przyczynowo-skutkowych i przy genetycznym obarczeniu warto jest poprosić lekarza rodzinnego o badanie densytometryczne na gęstość kości i ich mineralizację. Badanie wykonuje się tzw metodą DEXA określając tzw wskaźnik T score. Badanie dotyczy albo kości piętowej, wtedy wykonuje się je na siedząco albo też trzonów kręgowych czy kości biodrowej, wtedy wykonuje się je na leżąco. Badanie T score opiera się na przepustowości promieniowania rentgenowskiego, a wyniki można określić jako normę -1-1,5 lub odstępstwa od normy - wyniki -2 lub -2,5. Przy wyniku -2,5 mamy już do czynienia z rozwiniętą osteopenią.
Osteopenia zazwyczaj prowadzi do dalszej utraty masy kostnej aż do wystąpienia pełnoobjawowej osteoporozy w wieku 70-80 lat. Osteoporoza czyli zrzeszotnienie kości prowadzi już do wystąpienia złamań, np złamanie szyjki kości udowej lub złamania trzonów kręgowych prowadzące do skrócenia wzrostu lub tzw wdowiego garbu.
W leczeniu osteopenii wykorzystuje się kinezyterapię, zalecenia dietetyczne, środki syntetyczne oraz zabiegi chirurgiczne.
Kinezytterapia, czyli ćwiczenia ruchowe wzmacniają układ mięśniowy, a przy tym również towarzyszący mu układ kostno-stawowy. Poza tym ćwiczenia kinetyczne dają także widoczny w obrazie badań przyrost masy kostnej. Ogólnie ćwiczenia możemy podzielić na wytrzymałościowe i obciążeniowe. Ćwiczenia wytrzymałościowe należą do grupy tlenoowych czyli aerobowych. Należą tu spacery, nordic walking, aerobik, aerobik wodny, tai chi, qi gong, taniec klasyczny, metody choreograficzne i inne metody sprawnościowo-ruchowe. Ćwiczenia obciążeniowe są to ćwiczenia siłowe z podnoszeniem niewielkich ciężarów i pokonaniem sił grawitacyjnych. Do ćwiczeń obciążeniowych często wykorzystywany jest sprzęt pomocniczy stosowany na siłowni.
W zaleceniach dietetycznych należy uzupełniać witaminy - C, D, E i K oraz wapń, fosfor, fluor oraz bor. Najlepiej jest korzystać ze źródeł naturalnych przedstawionych składników żywieniowych. Oto niektóre z tych źródeł:
Witamina C bierze udział w syntezie nici kolagenowych - kolagen to budulec kości - i znajduje się w warzywach korzeniowych i liściastych szczególnie z rodziny Krzyżowe. Znajdujemy ją także dość obficie w cytrusach i owocach wieloorzeszkowych.
Witamina D wspomaga wtórną resorpcję wapnia. Jej dzienna norma to 800-1000jm. Witaminę tą znajdziemy w mleku pełnotłustym, a także tłuszzach roślinych. Także tran jako tłuszcz rybi to bogate źródło witaminy D. Do zdrowotnego działania witaminy D potrzebne jest promieniowanie słoneczne przy ekspozycji ciała na nie przez najmniej 10-15 min.
Witamina E wzmaga budowę masy kostnej i mineralizację kości. Znajdziemy ją w warzywach liściastych i w produktach zbożowych.
Witamina K wspomaga tu inne witaminy, a występuje głównie w wątrobie i zielonych warzywach.
Wapń obok witaminy D to najważniejszy element obrony przed osteopenią i osteoporozą. Powinniśmy w codziennej diecie dostarczać od 1300-1500mg wapnia. Taką ilość wapnia znajdziemy w czterech szklankach mleka. Wapń dostarczać też możemy w postaci węglanów wapniowych (najczęstsze źródło) lub też fosforanów i cytrynianów wapniowych. Węglany i fosforany wapniowe przyjmujemy w czasie spożywania posiłku, zaś cytrynian wapniowy można przyjąć o każdej porze popijając wodą. Wapń obok fosforu to podstawowy budulec kości. Naturalnie znajdziemy go w sardynkach, szprotach oraz produktach nabiałowych.
Fosfor to obok wapnia podstawowy budulec kości. Fosfor możemy przyjmować w postaci fosforanów lub ze źródeł naturalnych tj ryby, orzechy, czy rośliny strączkowe.
Fluor wspomaga wapń i fosfor w ich funkcji. Znajdziemy go w wodzie ze źródeł bieżących lub w herbacie.
Na wstępie wspomniałem że jednym z czynników i przyczyn osteopenii jest niski poziom hormonów estrogennych. Oczywiście można uzupełniać go na drodze sztucznej stosując tzw alendronat lub risendronat. Jednakże tak uzupełniane estrogeny w tzw hormonalnej terapii zastępczej są dość niebezpieczne, ponieważ mogą być przyczyną nowotworu piersi i sutka, a także szyjki macicy, czy endometrium. Dlatego obecnie coraz częściej poleca się naturalną hormonalną terapię zastępczą jak poprzez uzupełnianie w diecie tzw fitoestrogenów tj izoflawony sojowe (genistymina), lignany nasienne (w pestkach dyni i słonecznika) oraz kumestany (kumistrol). Także spożywanie produktów sojowych jak tofu, tempeh, mleczko, czy kotlety pomaga wydajnie uzupełnić poziom substancji działających analoogicznie do hormonów estrogennych. Ważne jest też uzupełnianie cynku, a znajdziemy go w rybach i owocach morza.
W terapii osteopenii na sposób syntetyczny wykorzystuje się farmaceutyki zwiększające gęstość oraz wzmacniające kości. Do tych środków wpływających też na równowagę estrogenną wyróżnić można Actonel, Fosamax, Evista, Parathormon, Miacalcin i inne.
Actonel jest to lek oparty na risodranacie i stosowany podobnie jak większość leków o tym składzie nie tylko we wzmocnieniu kości ale również w hormonoterapii zastępczej. Zwiększa on bowiem poziom estrogenów organicznych. Pewnym zagrożeniem jego przyjmowania są wyżej wspomniane nowotwory.
Fosamax to lek podobny do Actonelu, a zawierający w swym składzie alendronat. Podobne jest również działanie tego leku.
Evista jest to modulator działania estrogennego wzmacniający kości. Jest on stosowany bardzo bezpiecznie, gdyż działając podobnie do estrogenu i chroniąc kości, jednocześnie ochrania kobiety przed chorobą nowotworową piersi i szyjki macicy. Kobiety zazwyczaj bardzo dobrze tolerują Evista.
Parathormon - jest to syntetyczny hormon sterujący gospodarką wapniową w organizmie. Ochrania on kości przed zbrodniczą działalnością komórek kościogubnych czyli tzw osteoklastów. To pozwala na zwiększenie masy kostnej, a tym samym wzmocnienie kości. Naturalnie parathormon jest wydzielany przez gruczoły przytarczyczne.
Miacalcin jest to syntetyczna kalcytonina. Naturalnie kalcytonina jest wydzielana przez gruczoły przytarczyczne i steruje ona gospodarką wapniową. Kalcytonina podwyższa retencję wapnia w organizmie co sprzyja budowie masy kostnej.
Po skomplikowanych złamaniach kostnych na skutek zmian osteopenicznych, czy osteoporotycznych bardzo często wskazane są zabiegi chirurgiczne. W przypadku złamań trzonów kręgowych (corpi vertebrae) stosuje się tzw wertebroplastykę lub kifoplastykę.
Wertebroplastyka polega na wstrzykiwaniu do miejsca złamania płynnego polimetyloakrylatu, czyli cementu akrylowego. To pomaga odbudować miejsce złamania a także zlikwidować dolegliwości bólowe, a co za tym idzie także dyskomfort.
Kifoplastyka polega na wprowadzeniu chirurgicznym w miejsce złamania rozprężającego balonika, jako struktury podtrzymującej prawidłową budowę kręgu.
W przypadku złamania kości biodrowej dokonuje się zwykle metalowego zespolenia lub inplantacji własnego fragmentu kostnego pobranego z grzebienia biodrowego (crista iliatica).
W przypadku złamań w stawie biodrowym (articulatio coxae) potrzebna jest niekiedy sztuczna implantacja stawu.
Jak na początku zaznaczyłem główną przyczyną występującej osteopenii są zaburzenia hormonalne w organizmie kobiety. Czasem jeśli zmiany kostne występują w okresie premenopauzalnym w wieku 30-48 lat może dochodzić na skutek wspomnianych zmian do tzw niemiesiączkowania (dysmenorchea) lub miesiączkowania zaburzonego. Takie objawy mogą również być pierwszym zwiastunem zmian w masie kostnej, a co za tym idzie powodem do zrobienia badań densytometrycznych.
Czasami osteopenia czy osteoporoza dotyczy także mężczyzn, choć na ogół mają oni silniejszy układ kostny.
Rozpocząłem tu nowy temat po to aby zachęcić Drogich Forumowiczów do dalszej dyskusji i dzielenia się doświadczeniami w tym względzie. Dlatego z niecierpliwością czekam na dalsze posty.
Pozdrawiam serdecznie
dany
|
Zaloguj
Rejestracja
FAQ
Szukaj
