Profilaktyka cholesterolowa
Zbadaj poziom cholesterolu
Wielu chorób możemy uniknąć lub zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia. Tymczasem często sami przyczyniamy się do powstania niektórych z nich. Wszyscy wiemy jak groźna jest miażdżyca. Ryzyko wystąpienia tej choroby zwiększają:
- palenie papierosów
- brak ruch (lub zbyt mała aktywność fizyczna)
- otyłość i nadciśnienie tętnicze
- niewłaściwa dieta o zbyt dużej zawartości tłuszczu zwierzęcego i cholesterolu
Ponieważ nadmiar cholesterolu jest szczególnie groźny, warto raz w roku skontrolować jego poziom we krwi. Przy okazji zalecane jest oznaczenie stężenie triglicerydów. U osób dorosłych całkowity cholesterol nie powinien przekraczać 200 mg/dl. Frakcji HDL powinno być co najmniej 40-50 mg/dl a frakcji LDL - maksymalnie 150 mg/dl. Poziom triglicerydów nie powinien przekraczać 150 mg/dl.
Przenikanie cholesterolu do krwi nasilone jest przez wysokie ciśnienie krwi. Przyspiesza je również palenie papierosów, ponieważ nikotyna uszkadza ścianki tętnic, co ułatwia przenikanie cząsteczek tłuszczu i osadzanie się na ściankach naczyń. Cholesterol występuje w kilku frakcjach.
Najbardziej szkodliwy jest ten oznaczony symbolem LDL (tak zwany "zły cholesterol"). Gdy jest go za dużo we krwi, osiada w ścianach tętnic w postaci tzw. blaszki miażdżycowej, która zwęża i usztywnia naczynia krwionośne. Złogi cholesterolowe pojawić się mogą w każdej tętnicy, jednak najczęściej powstają w tętnicach szyjnych (grozi to udarem) oraz w tętnicach wieńcowych (grozi to zawałem serca).
Natomiast tzw. dobry cholesterol - HDL, chroni tętnice przed rozwojem miażdżycy, ponieważ transportuje cząsteczki tłuszczu z tętnic do wątroby, gdzie ulega on przetworzeniu na kwasy żółciowe. Dlatego lekarze podkreślają, że niebezpieczny jest nie tylko podwyższony ogólny poziom cholesterolu, ale też zbyt niski poziom dobrego cholesterolu.
Niejednokrotnie aby uniknąć choroby i długiego leczenia wystarczy zmodyfikować styl życia, zwłaszcza sposób odżywiania.
Jak obniżyć cholesterol
Przede wszystkim należy ograniczyć spożycie tłuszczu i cholesterolu. Szczególnie niewskazane są tłuszcze nasycone (występują w prawie wszystkich tłuszczach zwierzęcych i niektórych roślinnych), zaś cholesterol występuje wyłącznie w produktach zwierzęcych i jego spożycie nie powinno przekraczać 300 mg dziennie. Szczególnie obficie cholesterol występuje w żółtkach jaj, podrobach, krewetkach, kawiorze, sardynkach i łososiu.
Korzystne natomiast działanie wykazują tłuszcze jednonienasycone (występują m.in. w oliwie z oliwek, oleju arachidowym), gdyż zmniejszają ryzyko choroby wieńcowej, oraz tłuszcze wielonienasycone (występują m.in. w oleju sojowym, słonecznikowym), gdyż obniżają poziom cholesterolu. Wielonienasycone tłuszcze rybie (występują w rybach morskich) hamują krzepnięcie krwi i w rezultacie obniżają ryzyko zawału serca.
W jadłospisie należy ograniczyć do minimum spożycie takich potraw jak:
- tłuste mięsa i wędliny (np. boczek, salceson)
- tłusty drób
- skóra drobiu
- flaczki
- podroby
- kawior
- krewetki
- smalec
- słonina
- masło
- mleko pełnotłuste
- śmietana
- tłusty twaróg
- żółte sery
- lody śmietankowe
- żółtka jaj (ich spożycie nie powinno przekraczać 2 na tydzień)
- czekolada
- wyroby czekoladopodobne
- ciasta, torty
- makarony z zawartością jaj
- orzech kokosowy
Jadłospis powinien uwzględniać:
- surowe i gotowane warzywa i owoce
- gruboziarniste pieczywo
- grube kasze
- otręby owsiane
- makarony bez zawartości jaj
- chudy nabiał
- chude gatunki mięsa wołowego, cielęcego, jagnięcego
- chude wędliny
- produkty bogate w witaminy A, C, E (oprócz warzyw i owoców są to: oliwa z oliwek, oleje, nasiona słonecznika, migdały, orzechy włoskie, zielona herbata)
Ponadto warto przestrzegać zasad zdrowego odżywiania przy sporządzaniu potraw, np. zrezygnować z ciężkostrawnych, tłustych sosów a przed przyrządzaniem mięsa usuwać z niego widoczny tłuszcz. Należy także unikać smażenia. Po zjedzeniu np. smażonego kotleta wzrasta poziom utlenionego cholesterolu i utlenionych kwasów tłuszczowych w surowicy. Proces ten następuje w samej surowicy, jeśli w organizmie brak jest karotenu oraz witaminy E - substancji, które chronią tłuszcze przed utlenianiem.
Porozmawiaj na ten temat: